کلماتت هم خانواده و ریشه کلمات
کلمات خانواده 🔽🔽🔽🔽
به کلمه هایی می گویند که از یک ریشه گرفته شده باشند و حروف اصلی آن کلمه در کلمه های هم خانواده اش به ترتیب پشت سر هم بیاید. هم چنین کلمه های هم خانواده از نظر معنی نیز به هم نزدیک هستند.و اغلب بر وزن فاعل ، مفعول، فعل، افعال ، فعیل ، تفعیل، مفاعله و ... هستند.
( ج م ع) جامع - مجموع - جمع - اجماع - جمیع - تجمیع - تجمع - جامعه - جمعه - جماعت
( س ج د) ساجد - سجده - سجود - سجاد - مسجد - مساجد
( ن ظ م) ناظم - منظوم - نظم - تنظیم - منظم - نظام
( ع ل م ) عالم - معلوم - علم - اعلام - علیم - تعلیم - معلم
( ع م ل ) عامل - معمول - عمل - اعمال - معامله - تعامل - اعمال - عوامل - عملیات
( د ر س ) تدریس - مدرس - مدرسه - ادریس - دروس - درس
حفظ - حافظ - حفاظت - محفوظ - محافظت - حفاظ - محافظ - حافظه - حافظیه
اعتدال - معتدل - تعدیل - متعادل - معدل - عدل - عدالت
صادق - مصدق - صداقت - تصدیق - صدق - مصادیق - صدقه
توجه :در زبان فارسی باید بن ماضی و بن مضارع را ملاک هم خانواده بودن قرار داد کلماتی که بن ماضی و بن مضارع آن ها یکسان هستند هم خانواده هستند .
مانند :روان /رفتار/روش/رفته /رونده
بن ماضی این کلمه ها (رفت)است بن مضارع آن ها (رو)می باشد.و هر دو از مصدر ((رفتن ))ساخته شده اند
مثال :کلمه های دیدار/بینا /بینش /بیننده /بینش/دیده /بیننده هم خانواده هستنذ|چون بن ماضی ((دید))و بن مضارع((بین))در این کلمه ها یکسان است و از مصدر(( دیدن))ساخته شده است
از شرایط هم خانواده بودن این است که حروف اصلی در کلمات مشابه باشند .
لطفا نگویید سه حرف اصلی .چون بعضی جاها دچار استثنا میشوید و پاسخ گویی برای بچه ها سخته.
مثل کلمه خط که با خطوط هم خانواده است.
حق که با محقق و حقوق و حقیقت م خانواده است.
البته که این سه حرف اصلی در حق .... ح ،ق،ق است و در خط ...خ،ط،ط ...اما دانش آموز فقط دو حرف میبینه.
شرط بعدی علاوه بر داشتن حروف شیبه به هم این است که ترتیب حروف در کلمات هم خانواده رعایت شود.
مثلا... علم و عمل ... دارای حروف مشابه هستند اما ترتیب رعایت نشده.
شرط سوم داشتن معنی شبیه هم است.
اگر دو شرط بالا رعایت شود و کلمات از نظر معنی مشابه نباشند هم خانواده نیستند.
حاکم و حکیم
شرط اول و دوم رو دارند اما حکیم از ریشه حکما و به معنی دانایی است .با حکمت و حکما هم خانواده است.
حاکم از ریشه حکم با کلمات محکوم ،حکم،محاکمه،حکومت،محکمه،
تحکم،احکام هم خانواده است.